همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: کتاب «توشه اربعین؛ قطره‌ای از دریای معرفت حسین(ع): شرحی بر زیارت اربعین» اثر سیدمجتبی حسینی، اثری با موضوع شرح زیارت اربعین است که از سوی انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ و منتشر شده است. این کتاب با یک مقدمه و مباحث «فلسفه زبارت»، «مفهوم اربعین»، « اهمیت زیارت اربعین» به استقبال موضوع اصلی کتاب، «شرح زیارت اربعین» می‌رود که این بخش هم در هفده فراز تهیه و تنظیم شده است. در بخشی از محتوای این اثر آمده است:« در زیارت عاشورا، محبت به حق و ولی او و نفرت از باطل و اهل آن از دل ها می‌جوشد و از حنجره‌ها می‌خروشد. زائر در زیارت عاشورا با شور و حرارت در مصیبت سیدالشهداء به حضرت و یاران او سلام می دهد، از دشمنانشان تبری می جوید و در آخر سر به سجده شکر الهی می گذارد. زیارت اربعین، شامل مبانی معرفتی از قضیه عاشورا و بازسازی اعتقادی و انتشار معرفت آن واقعۀ عظیم است. فضای زیارت اربعین افقی از روشنگری به زائر می بخشد و او را به مقامی می رساند که می تواند هم ردیف خداوند، انبیاء و ملائکه شهادت بدهد.»
در برش‌هایی از این‌کتاب می‌خوانیم: وقتی می‌گوییم السلام علی خلیل‌الله و نجیبه از این جهت که سیدالشهدا (ع) خلیل‌الله و محور خُلت است و هرکس بخواهد خلیل‌الله شود باید در خانه سیدالشهدا (ع) برود. لذا سفارش شده شب‌های جمعه، روز عید قربان، عید غدیر، روز عرفه و شب قدر به زیارت سیدالشهدا (ع) بروید چراکه محور خلت ما با خداوند، سیدالشهدا (ع) است و اگر بخواهیم با خدا دوست بشویم باید به سیدالشهدا (ع) نزدیک شویم. این رابطه دوستی با سیدالشهدا (ع) یک رابطه تسری‌پذیر است. مثلا اگر من و شما با هم دوست هستیم و شخص دیگری با شما دوست است من و آن نفر سوم هم با هم دوست هستیم و نمی‌توانیم دشمن باشیم چرا که سیدالشهدا (ع) محور خلت انسان‌هاست، خودش خلیل‌الله است و خلیل‌ساز است. اگر حضرت ابراهیم، خلیل‌الرحمان شد به این دلیل بود که بر پیغمبر (ص) و آل پیغمبر زیاد صلوات می‌فرستاد؛ امام هادی (ع) فرمود: انما اتخذ الله ابراهیم (ع) خلیلا لکثره صلاته علی محمد و اهل بیته (ع). پس راه خلیل‌الله بودن اینجاست.
البته ممکن است این سوال پیش بیاید که ائمه (ع) ما را چگونه دعوت می‌کنند؟ ما که صدایی نشنیدیم و کسی چیزی به ما نگفت و نامه‌ای به ما نداد! بله، درست است که دعوت ائمه (ع) با این حواس پنجگانه نیست ولی معنایش این نیست که اگر ما با حواس پنجگانه ملموس، درک نکردیم یعنی دعوتی وجود ندارد بلکه می‌توانیم آن را در خود پیدا کنیم. اصل دعوت ائمه (ع) دعوت غیر زبانی است؛ همچنان که امام صادق (ع) فرمود: کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم. یعنی مردم را از راهی غیر از زبان دعوت کنید، چون دعوت زبانی از حدی که بگذرد معکوس می‌شود و تاثیر منفی دارد و لذا دعوت مطلوب‌تر که ائمه (ع) همیشه از این نوع دعوت استفاده می‌کردند دعوت به غیر از زبان است و طبعا دعوت به غیر از زبان یعنی دعوت از راه عمل، اما مقصود این نیست که عملی بکنیم که دیگران یاد بگیرند بلکه اعمال‌مان هم باید برای خدا و خلوص داشته باشد؛ آن‌گاه به‌طور طبیعی اثرش را روی دیگران خواهد گذاشت.
سوال بعدی این است که جایگاه لعن کجاست و چه تاثیری دارد؟ قبل از پاسخ به این سوال ذکر دو نکته لازم است: اول آن که دین اسلام، دین رحمت و دوست داشتن است و یک مسلمان مردم را بسیار دوست دارد و برای نجات همه دعا می‌کند. در ماه مبارک رمضان دعا می‌کنیم: اللهم اشف کل مریض اللهم فرج عن کل مکروب اللهم رد کل غریب. یعنی همه بیماران و درماندگان را دعا می‌کنیم. خداوند به پیامبر (ص) می‌فرماید و ما ارسلناک الا رحمه للعالمین و و ما ارسلناک الا کافه للناس یعنی پیامبر (ص) برای همه عالمیان رحمت و برای همه مردم است بدون دسته‌بندی‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و ...
خداوند درباره حضرت موسی با صراحت بیشتر سخن می‌گوید و این پیامبر عظیم‌الشان را مامور می‌کند و به او می‌گوید ای موسی تو را فرستادم به سوی فرعون که با او صحبت کنی، لعله یتذکر او یخشی. شاید او هم متذکر و هدایت شود، یا می‌فرماید: اذهب الی فرعون انه طغی با فرعون صحبت کن و بگو هل لک الی ان تزّکی. آیا می‌شود تو هم متذکر شوی، پاک بشوی، می‌خواهی درست شوی؟ پس ما مسلمانان حتی با فرعون هم به عنوان یک انسان، این تقابل را نداریم که بخواهیم به جهنم برود بلکه می‌خواهیم او هم هدایت شود. اما اگر فرعون و جریان فرعون نخواهد هدایت شود و بخواهد به مومنان آزار و اذیت برساند دیگر با آن جریان شوخی نداریم.
نکته دوم این‌که متاسفانه ما در مسائل دینی همچنان دنبال تاثیرات بیرونی و مادی هستیم، مثلا پس از دعا کردن انتظار داریم یک تغییر جسمی، حرکتی و اجتماعی حاصل شود و آن را حس کنیم. اگر تغییر جسمی ایجاد شود برای آن دعا خاصیت قایل هستیم وگرنه شاکی هم می‌شویم که چرا دعایمان نتیجه نداشت! دعا را معمولا برای شفای دردهای جسمی خود می‌خواهیم یا قبولی در امتحانات که اخیرا دعایی هم به‌نام دعای کنکور درآمده است! متاسفانه این تلقی از دعا و مسائل معنوی، از عوارض مدرنتیه و عقل ابزاری است که ما در ازای هر امر معنوی، یک نتیجه مادی را انتظار داریم. در مورد لعن هم چنین است یعنی اگر کسی را لعن کنیم بلافاصله سوال می‌شود این لعن خاصیتی دارد؟ این نگاه نتیجه همان مدرنتیه و عقل ابزاری است که به دنبال تاثیر مادی لعن است؛ در حالی که مساله، جور دیگری است. برای توضیح بیشتر به دو روایت مراجعه می‌کنیم.
مولف اثر، استاد سید مجتبی حسینی، متولد سال ۱۳۳۸ ه.ش، تحصیلات حوزوی خود را از سال دوم راهنمائی آغاز کرد و در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسید. وی همچنین به طور هم زمان کارشناسی مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه تهران، و پس از آن کارشناسی ارشد معماری و کارشناسی ارشد فلسفه علم را نیز به پرونده علمی خود افزود. از این مهندس اسلام شناس تاکنون بیش از بیست تألیف در حوزه دین پژوهی و بیش از هزار ساعت سخنرانی منتشر شده است.
چاپ چهارم(1402) کتاب «توشه اربعین» اثر سید مجتبی حسینی در 236 صفحه با شمارگان 500 نسخه و قیمت 165000 تومان از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ و منتشر شده است.
نظر شما